ЛИТЕРАТУРА ХАКЫВЛМ ЛИШЕМДA
КТЫК ИКТЕШЛЫМАШ

Иван Тарьянов
Мары Эл писательвлн ушем правленин председатель

1993 ин Мары Элын рды халаштыжы Йошкар-Олашты республикыштышы писательвлн IX съездышты эртаралтын. Тштакен остатка вц и лошты литература лымаш д пша кыце вианг толмым ланзылымы д иктешлымы, Писатель ушемын у правленижым айырымы.

Молнамшылаок смырык талантвлм куштымы верц шытырланымаш ак чдем. Тидылан “Сылнымут шыже” семинарвлат пиш палшат. Нным Писатель ушемна 1974 и годшен эртара. 1994 ин техень семинарыш республикыштышы кымлы утла смырык авторым жмы ыльы. Ннын произведенийштым роман дон повестьыштым, шайыштмаш, поэма дон лыдышвлдштым секцивлдшты плымы писательвл ланзыленыт. Молнамшы семыньок яжорак произведенивлм Мары книга издательствышты пасна книга доно лыкташ д литературно-художественный журналвлэш пецатлаш кнгашым пумы. Келесаш келеш, республикышты кзыт яжон пдлымы шукы писательжок шке веремаштышты техень семинарвлшты ылыныт. Остатка кок и лошты Российын писатель ушемын членыш куд смырык литераторым пыртымы. Кзыт ммнам Писатель ушемыштана 36 профессиональный писатель.

Экономикышты нелы шукы гнят, Республикынан правительствыжы “Ончыко” литературно-художественный д общественно-политический журналнам 1994 ин январь гц тлзы йде лыкташ палшыкым пуэн. Ти журнал 1926 и годшен лктеш. Тенгеок кырык мары йлмы доно лкшы “У сем” журналын кжгыцшым когоэмдымы. Тдым Писатель ушем 1990 ин лыкташ тнгалын. Кок и лошты Мары книга издательствышты 70 утла слны шаяан книгам лыкмы.

Национальный литературым виангдымашым, тдын лмнержым мары халык лошты цила семынь лyктымашым, вес халыквлн литературышты доно, финн-угор писательвлн яжо произведенийышты доно лыдшывлм плымым штымашым Писатель ушемна шкмжын кого д керал пшаэшыжы шотла.

1993 ин шошым ммнан делегацина Хельсинки халашты ылын дд Финляндий дон Мары Эл писательвлн ушемвл лошты пшам иквa*реш штымы гишан договореш кидым пиштен. Ти договорышты творчество пa*шаштыш клым цаткыдемдымы, т шотышты икты-весын произведенивлa*м сa*рымы дa* пецатлымы гишанат попалтеш. Ммнан Писатель ушемна “Мары Эл – Суоми” ушем пашлымы доно финн поэт Хану Хелинлан республикыштына творческий командировкышты тлзы лиашыжы йцным штен кердын. Тды махань-шон районвлдшты марынвлa*н культурышты, лымашышты дa* овуцашты доно пa*лымы лин. А 1994 ин Финляндийыш командировкыш мары поэтесса Альбертина Иванова каштын толын.

“У сем” журналышты “Финн-угор халыквлa*н творчествышты” йори раздел пуалтеш. 1994 ин тшты “Калевала” эпос гц рунывлa*м пецатлен птарымы. Нным цилаге кырык марлашкы Мары Элын халык поэтшы Геннадий Матюковский сa*рен. Мир влнышы классикын ти пиш яжо произведенийым тдок алык марлашкат сa*рен дa* пасна книга доно лыкташ манын, Мары издательствышкы пуэн. жал, окса акситы гишан тдым пецатлымы агыл.

“Ончыко” журнал лмлы финн поэт Яркко Лайнен лыдышвлa*жым марла пецатлен. Лышдывлa*м тенгеок национальный литературын шачмыжы верц шытырланышы финн поэтвлa*н икманяр произведеништы доно пa*лымым штен.

Мары книга издательство финн-угор халыквлa*н “Изи патыр” лман ямак сборникым 20 тжем экземпляр доно пецатлен лыктын. Тилец анзыцшы, кыце пa*лы, финн-угор писатель дон поэтвлa*н произведенивлa*штын антологим алык марла йылмыш сa*рен лыкмы ыльы. Тдын лмжы “Родо тукым улына”. Тене ти книга кырык марлаш сa*рен пецатлалтеш.

“У сем” журнал 1994 ишы 4-шы номереш эстон литературын классикшы А. Х. Таммсаарен творчествыжы гишан ктык очеркым дд тдын икманяр новеллыжым пецатлен. Финн-угор писательвлa*н эче икманяр произведеништым марлаш сa*рен йa*мдылымы.

1993 ин августын СП-н делегацижы Венгрин Эгер халашты эртаралтшы финн-угор писательвлa*н III Международный конгрессышты ылын.

Писатель ушемна 1995 ин мары литературын ик классикшы, птариш мары романист Никон Васильевич Игнатьевын шачмы кечыжылан 60 и шомым (тды 39 иашын 1974 ин колен) пa*лемдаш йa*мдылалтеш.

1993 ин литература шотышты Мары Эл Кугижаншы премин лауреатшы лмым шонгы поэт И. И. Осминлан пумы. А сa*мырык поэтесса Валентина Изилянова 1994 ишы Олык Ипай Лмеш Кугижаншы сa*мырык премин лауреатшы лин.